Magazine gelezen: Akrostis

Een literaire tijdschrift uitgeven? Je moet wel gek zijn. Noem Akrostis dan maar prettig gestoord. Sinds 2016 vind je dit tijdschrift over literatuur, cultuur en kunst in de rekken van de betere boekhandel. Akrostis bouwt een brug tussen België en Turkije. De redactie publiceert gedichten, verhalen en essays van nieuwe en gevestigde auteurs in het Nederlands en in het Turks. Ik las het winternummer met als thema ‘brieven’.

Wanneer schreef jij voor het laatst een brief? Veel mensen moeten daarvoor naar hun tienerjaren teruggaan, toen ze per brief de liefde verklaarden aan iemand wiens naam ze zich nu niet meer herinneren. De cijfers van Bpost liegen er niet om. Jaar na jaar bezorgt het postbedrijf minder brieven (en meer pakjes van Zalando). Tegenwoordig swipet en tokkelt een mens zich een ongeluk op een tablet of smartphone. E-mails, sms’en en sociale media vervangen de brief.

Valt de brief nog te redden? Akrostis doet een poging. De invloed van het internet is ook de redactie niet ontgaan. Voor de cover van het nummer koos ze voor een schilderij van een vrouw met een brief in haar hand. Het beeld is vervormd en korrelig, alsof je niet naar het originele werk kijkt, maar naar een afbeelding op een webpagina over een slechte internetverbinding.

Woord: Charlotte Van den Broeck
Beeld: Dora Maes

Brieven schrijven is brieven krijgen

Krijg jij graag een brief? Over die vraag hoeven de meeste mensen niet lang na te denken. Ja natuurlijk, luidt hun antwoord. Waarom valt het hen dan zo zwaar om die smartphone opzij te leggen en pen en papier te nemen? Ik ben in hetzelfde bedje ziek, terwijl ook mijn hart een sprongetje maakt als er in mijn brievenbus een enveloppe met een handgeschreven adres zit. Ik word al giechelig van een handgeschreven boodschappenlijst die iemand in een winkelkar van de supermarkt heeft achtergelaten. Ik begrijp dan ook perfect wat de Turkse schrijver Haydar Ergülen in zijn essay Penvriendschap voor Akrostis zegt:

Een brief heb je nodig bij rijkdom en bij armoe, bij vreugde en bij verdriet, in goede en in kwade tijden, wanneer je hart ruim voelt of juist niet, beter gezegd, op de een of andere manier verlangt men altijd naar een brief (…)

Als kind vroeg ik mijn moeder alle dagen (ook op zondag) of er geen post voor me was. Met een stapel reclamefolders was ik niet tevreden. Ik keek uit naar handgeschreven brieven, naar mensen die de tijd hadden genomen om speciaal voor mij hun woorden te wikken en te wegen. Mijn moeder moest me vrijwel dagelijks teleurstellen. Ik besefte pas later dat mijn afwachtende houding een deel van het probleem was. Als je zelf geen brieven schrijft, is de kans klein dat je er veel van anderen zult ontvangen.

Woord: Rachida Lamrabet
Beeld: Koen Broos
Visueel gedicht: Sven Staelens

Ik ben de brief

Tegenwoordig wordt de brief steeds vaker als een kunstobject gezien, onder andere door de publicatie van boeken als Brieven van belang van Shaun Usher en Ode aan de brief van Simon Garfield. Digitale communicatie is snel en oppervlakkig, terwijl een handgeschreven brief tijd vraagt en persoonlijker is. De briefschrijver zet niet alleen zijn hersens aan het werk, maar ook zijn lichaam. Hij legt zichzelf letterlijk en figuurlijk in de tekst. 

Wie een brief schrijft, kan zich niet achter een lettertype of de lay-out van een app verschuilen. Je geschrift en je woordkeuze zijn de spiegels van je gemoedstoestand. Elke brief is niet alleen een bericht voor een ander, maar ook een confrontatie met jezelf. Of om het met een zin uit Akrostis te zeggen: 

Ik ben zelf de brief.

Een uitspraak uit de mond van een personage in Hotel Malaria, een theatertekst van Peter Verhelst. Van hem staat er in het nummer ook een Turkse vertaling van zijn gedicht Lamento 3. Daarnaast vind je in Akrostis onder andere poëzie van Nazim Hikmet, Charlotte Van den Broeck, Joke Timmermans, Jee Kast en Sven Staelens, en proza van Mesut Arslan, Peter Weyns en Rachida Lamrabet. De Belgische dichter Akim A.J. Willems verraste me met zijn bijdrage Liefste Em, een grafisch-poëtisch antwoord op de enveloppegedichten van Emily Dickinson.

Woord en beeld: Akim A.J. Willems

Oude witte mannen

Door de diversiteit aan bijdragen en auteurs verdiept en verfrist Akrostis je blik op de brief. Je krijgt zin om er zelf één te schrijven omdat je opnieuw in de kracht en de mogelijkheden van het medium gelooft. En dat geldt zowel voor de brief die je in je privéleven schrijft als voor de brief als literair genre. De diversiteit is een logisch gevolg van de al even diverse samenstelling van de redactie van Akrostis. Daarin duiken nieuwe en bekende namen op, mannen en vrouwen, Belgen en Turken.

In het verleden werd de literaire wereld meer dan eens afgeschild als een club waar oude witte mannen de plak zwaaien. Akrostis bewijst dat het anders kan. Het winternummer is een liefdesbrief aan de diversiteit, de literatuur en het literaire tijdschrift.

Akrostis ID

Titel – Akrostis

Uitgeverij – ART.E vzw

Genre – Literair tijdschrift

Taal – Nederlands en Turks

Frequentie – 3 keer/jaar

Pagina’s – 92

Prijs – 12 euro