Deel 1 kun je hier lezen.
Ik nam me voor De blokkade van Renate Dorrestein te lezen als ik ooit zelf op iets gelijkaardigs zou stuiten. De zomer brak aan, de blokkade wierp zichzelf op en ik stak het boek in mijn koffer voor een weekend Zierikzee. Ik paste er voor de tweede keer op het huis van een vriendin. Tijdens mijn eerste verblijf schreef ik er met de hand een derde versie van mijn roman. Dat schrift - lekker groot, voor een prik in vijf- of zesvoud bij Hema gekocht - ligt binnen handbereik wanneer ik voor mijn computer zit. Onder de zon en de blauwe lucht, tussen de pruimen en bramen die overrijp uit de bomen en struiken vielen, hoopte ik in het boek een richtingaanwijzer te vinden die me over de blokkade heen zou helpen.
Dorrestein schreef De blokkade en Het geheim van de schrijver toen ze zelf met writer's block werd geconfronteerd. Ze schaamt zich voor wat haar overkomt. Een schrijver die niet schrijft is werkloos. Ze doet aan zelfonderzoek, spreekt met collega's en verdiept zich in wetenschappelijk onderzoek. Alle gesprekken en trucjes ten spijt, lukt het haar maandenlang niet een zinnig woord fictie op papier te krijgen. Anders is het met non-fictie. Wanneer haar wordt gevraagd een inleiding bij een oud kortverhaal te schrijven, kent ze geen probleem. Desondanks blijven de mentale schuiven in haar hoofd, die ze nodig heeft voor het componeren van een roman, potdicht:
Fictie, mensen. Fictie was mijn vak. Fictie is een voettocht door ondoordringbaar regenwoud, terwijl het tikken van zo'n inleiding een wandelingetje is dat met ANWB-paddenstoelen in een aangeharkt natuurgebied is uitgezet. Over 0,7 kilometer passeren wij een rododendronbosje en als we daar nu maar oplettend links afslaan, voert het betegelde pad ons, via een vijver omzoomd met fotogenieke treurwilgen, weer veilig naar de uitgang.
Wat me al gauw duidelijk werd was dat de blokkade van Dorrestein van een andere aard was dan de mijne. Ik had geen gebrek aan inspiratie, wel aan tijd, aandacht en discipline om ermee aan de slag te gaan. Het dagelijkse leven liep mijn schrijversleven alsmaar opdringeriger voor de voeten, en ik liet het gebeuren. Heb ik daar spijt van? Wel ... nee. Dit is het leven waarvoor ik heb gekozen. Een full time schrijverschap in onze samenleving is weinig aanlokkelijk. Een flirt met de armoedegrens zou mijn schrijfgoesting fnuiken. Ik wil me niet afvragen of ik de snee kaas op mijn boterham kan betalen, ik wil die zorgeloos kunnen kopen.
Stel dat ik ooit in het geld zwem, dan zet ik een initiatief op dat beginnende schrijvers de kans geeft aan een debuut te werken en tegelijkertijd een comfortabel leven te leiden. Ik geloof niet dat onzekerheid de ideale bodem vormt waarop de meerderheid van de schrijvers tot bloei komt. Tot er iemand is die mij zo'n aanbod doet, moet ik schipperen tussen wat ik moet en wil doen*.
Beginnen blijft het moeilijkst. Ik kruip 's avonds voor mijn computer als ik al een hele dag heb gewerkt. Dat is een feit, geen excuus. Er zit niets anders op dan te blijven schrijven, anders komt die roman er nooit. Een roman waar niemand om vraagt, buiten ikzelf. Schrijven is herschrijven, is een woord drie, vier, vijf keer in een zin verschuiven en uiteindelijk deleten. Daarbij sneuvelt soms ook de zin, een alinea of een heel hoofdstuk. Traagheid is eigen aan het proces. Forceer ik een spurt, dan moet ik later de boel opnieuw herwerken tot de woorden echt goed zitten. Ik hoef niemand in te halen. Er is niemand om in te halen. Ik loop deze race alleen.
Ik ben mijn computer even beu. Hij valt me lastig met zijn mogelijkheden. Schrijven heeft niets te maken met het zoveelste snufje dat me toelaat dit of dat nog beter, sneller en efficiënter te doen. Al dat app-gerampetamp helpt me geen stap vooruit. Daarom ben ik deze week in een nieuw schrift begonnen. Vooraan steken de volgende pagina's van mijn roman, tien getypte bladzijden kladwerk die ik met de hand tot leesbaar materiaal wil omsmeden. Op de kaft van het schrift lijstte ik de bedenkingen op die ik me na het lezen van De blokkade had gemaakt. Naast het laatste streepje staat slechts één woord. Geniet.
* De luxeproblemen zijn in dit blogbericht dik gezaaid.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten