zondag 9 juni 2013

Een brief aan C.

Beste C.,

Een brief schrijven, hoe gaat dat ook alweer? In mijn tienerjaren heb ik er honderden geschreven naar  familie en - hoe retro - penvrienden. Ik kocht stempels, briefpapier of kaartjes van plekken waar ik was geweest om mijn brieven prettiger om lezen te maken. Ik deed niet aan kladversies en stopte pas met schrijven als een blad vol was. Herlezen was evenmin aan mij besteed. Enveloppe in, postbus op, weg ermee. Is dat niet de essentie van een brief? Je stuurt iets op en ziet je woorden nooit meer terug. In een gunstig geval krijg je een antwoord van de bestemmeling dat door jouw brief is beïnvloed. En net dat loslaten van wat je hebt geschreven, onderscheidt een brief van een e-mail.

Mails zijn sneller geschreven en verzonden dan brieven, maar is die snelheid een zegen? Een mail 'te snel' verzenden, iedereen met een mailadres heeft er zich ooit aan bezondigd. Ook de taal krijgt het zwaar te verduren. Hoe veel mails zijn foutloos geschreven? Als ik een reply ontvang, herlees ik mijn bericht zelden of nooit omdat ik weet dat ik kemels zal tegenkomen.

Hoewel ik tegenwoordig zelden een brief schrijf, blijf ik papier boven een virtueel blad verkiezen.  Er zit meer gevoel en nuance in handgeschreven woorden. Een zekere traagheid is eigen aan een brief, zowel in het versturen als in het schrijven ervan. Je hand kan je verstand niet altijd volgen. Is dat de reden waarom ik tot nu toe meer weloverwogen brieven dan mails heb gelezen? Mails zijn monotoon en zakelijk. Ze lenen zich prima om afspraken te maken. Voor al de rest: liever niet.

(tweede poging)

Beste C.,

Ik begin opnieuw want ik wijk af van mijn voornemen om jou een antwoord te sturen. Mensen die dit blogbericht lezen, denken waarschijnlijk dat je mij een brief hebt geschreven. Dat klopt niet helemaal. Je hebt een fragment uit je dagboek met mij gedeeld omdat ik erin voorkwam. Zoiets is mij nooit eerder overkomen.

Toen ik je las, vroeg ik mij af of ik ook in andere dagboeken opduik. Ik vermoed dat die kans klein is.  De vrienden die een dagboek bijhouden, kan ik op een hand tellen en dan houd ik nog vingers over. Desalniettemin word ik een beetje bang van het idee dat mensen zulke persoonlijke passages met mij gaan delen. Wil ik wel weten men over mij denkt? Eerlijkheid, onversneden en ongecensureerd, kan verstrekkende gevolgen hebben.

Ik heb vroeger ooit een paar schuchtere pogingen ondernomen om een dagboek te schrijven. Ik dacht dat het voldoende was om een opsomming te maken van de dingen die ik die dag had gedaan. Die stukken waren oersaai toen ik ze jaren later teruglas. Geen wonder dat ik het niet volhield. Bij echte dagboekschrijvers staan niet de ditjes en datjes centraal, maar de beleving. Een beschrijving van een kopje koffie op de keukentafel leidt hen naar een uithoek.

Trouwens, nu je toch flarden uit je dagboek deelt, ik ben benieuwd naar de dingen die je hebt geschreven over jouw tijd aan de Schrijversacadamie. Ik lijk te mijmeren over een lang vervlogen tijd, terwijl ik op dit moment nog altijd ben ingeschreven en 'les' volg. De les speelt zich dezer dagen af tussen boeken en achter mijn computer. De tijd waarin ik wekelijks naar de academie afzakte om samen met jou en de anderen over schrijven en literatuur te praten is voorbij. Het is tijd om die roman eindelijk te schrijven. Ik vind het spannend, geweldig en angstaanjagend tegelijkertijd.

Soms (nee, vaak) verlies ik mijn concentratie, maar ik bijt door. Het helpt om naar Beethoven te luisteren. Ben ik even afgeleid, dan sturen de strijkers mij weer naar de essentie van het verhaal. Jouw advies over strijkerskwartetten helpt mij om te schrijven. Mag ik hieruit concluderen dat onze gesprekken, uiteindelijk, altijd over literatuur gingen?

Ik herken je verhaal over 'beperkte' schrijftijd. We zijn geen voltijdse schrijvers. Zullen we dat worden? Die kans is zeer klein. Willen we dat ooit worden? Zeven dagen op zeven achter een computer zitten, lijkt mij verschrikkelijk. Ik ben niet goed in maar één ding doen. Laat mij maar pendelen tussen het schrijven van romans, kortverhalen, poëzie en theater. En laat mij ook andere dingen doen die niets te maken hebben met schrijven. Afstand schept verlangen. Wanneer het ene vat leeg is, ga ik terug naar het andere dat weer is volgelopen.

Wil ik met jou op café? Misschien. Heb ik je nu gekwetst? Dat was niet mijn bedoeling. Je weet dat ik met plezier mijn beperkte schrijftijd opoffer voor een boeiende ontmoeting. Praten over literatuur verzandt al eens in geleuter. Maar, ook dat is zinvol, zou Joke J. Hermsen zeggen. Creativiteit schuilt volgens haar in verveling. Oei, kwets ik je nu alweer? Het lijkt wel of ik heb gezegd dat jouw gezelschap mij zal vervelen. Zo bedoelde ik het niet. Ik kan beter afronden. Dat heb je met die virtuele, witte bladzijden, die gaan door tot in het oneindige. Ik heb blijkbaar nog steeds de gewoonte om pas te stoppen als het blad helemaal is beschreven. Vraag ik je dus om mijn stoel in een Antwerps etablissement warm te houden? Ik denk van wel.

Ward

8 opmerkingen:

  1. (09/06/’13) Keukentafel, M.

    Om naadloos aan te sluiten bij het warmhouden van die stoel: gelukkig las ik zaterdagochtend nog even je blog (doorgaans doe ik dat pas in de loop van zondag) of ik zat die namiddag voor piet snot (naast een telkens weer afkoelende stoel) in Den Hopsack - dat literaire etablissement in de Antwerpse Pieter Potstraat. En mijn huis uit komen is in deze hooikoortspiekperiode nu net iets wat ik probeer te beperken. Ik dacht ook nog: ‘In een brieventijdperk had ik daar waarschijnlijk wél gezeten!’ (maar toen waren er waarschijnlijk ook minder allergieën).

    Ik raak veel makkelijker lichamelijk dan mentaal gekwetst, dus lig niet wakker van mogelijk toegediende slagen en verwondingen op mijn psyche. Ik predik zelfs wel eens verveling voor de klas (tijdens een les filosoferen weliswaar). En nu antwoord ik dus met een ‘opmerking’ over jouw ‘antwoordblog op mijn dagboeknotitie’. Brieven schrijven lijkt er vooralsnog niet van te komen.

    Niet ingeschreven zijn, zoals ik dit jaar, doet de SA volgens mij nog verder en voorbij lijken dan in jouw geval. En ik merkte (net als Peter Buwalda in DeMorgen vandaag) dat teveel vrijheid zich gevaarlijk dicht tegen luiheid lijkt aan te schurken. Maar inmiddels ben ik naarstig aan mijn tweede hoofdstuk bezig en moet ik je tegenspreken: wat zou ik momenteel graag zeven dagen op zeven achter mijn MacBook zitten! Niet als refuge voor mijn pollenallergie (hoewel?), maar omdat ik, nu ik me elke dag dieper vastbijt in mijn tekst, constant belaagd wordt door bruikbare ideeën, gaande van dat minuscuul detail in een hersenkronkel van een nevenpersonage tot de onderbouwde filosofische gedachte die het derde hoofdstuk moet stutten. Ook al ligt er een notitieboekje naast mijn bed dat ik (eindelijk!) ook daadwerkelijk volschrijf met invallen, overdag vervliegt er nog teveel (graspollen bv.).

    Tenslotte – ik wil het niet te lang maken, maar lijd aan hetzelfde bladzijden-vullende schrijfsyndroom als jij: ik grasduin de komende dagen even door mijn dagboeknotities van tijdens onze SA-jaren en zal je nieuwsgierigheid mailend tegemoet met ‘Af en toe een zin’. Of misschien lees ik wel een wereldschokkende (of kwetsende) passage voor als het er ooit van komt: zo’n al dan niet literair gesprek op een al dan niet verwarmde stoel in een al dan niet Antwerps etablissement. Enige voorkeur?

    C.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Beste C.

      Onze mail/blog/dagboekuitwisseling heeft ondertussen tot een afspraak geleid aan een Antwerpse ontbijttafel. Misschien moet ik mijn vastgeroeste idee over de ondoeltreffendheid van e-mail herzien?

      Ik vind het geweldig om te horen dat je je schrijfflow hebt gevonden. Ik denk dat ik eenzelfde gevoel had toen ik na maanden research eindelijk met schrijven kon beginnen. Ik had het geluk om op dat moment op het huis van E. in Zeeland te passen. Ik was alleen en kon ongestoord de kladversie van een hoofdstuk (en nog wat) schrijven aan een bureau in een kamertje onder het dak.

      Maar, als ik te lang met één ding bezig ben, dan slaat vernielzucht toe. Dan ben ik te snel tevreden over wat ik heb geschreven en stuur ik veredelde kladteksten door naar Lief. Sinds ik, bij wijze van afwisseling, weer poëzie schrijf en met dit blog bezig ben, kijk ik weer uit naar het schrijven aan mijn eindwerk.

      Ik kan mij iets voorstellen bij dat 'losse' gevoel nu je niet meer aan de academie bent ingeschreven. Om dat gevoel te voorkomen, koos ik ervoor om mij wel in te schrijven, zelfs al wist ik dat mijn eindwerk nooit na één jaar zou klaar zijn. Ik heb een stok achter de deur nodig om mij aan de gang te houden.

      Hoe langer ik schrijf, hoe minder ik die stok nodig heb. Schrijven wordt een vanzelfsprekendheid. Dat heb ik trouwens van jou geleerd. Toen je mij tijdens ons laatste gesprek bij M. thuis zei dat je je theaterstuk hebt geschreven aan de keukentafel (of beeld ik mij dat in?) na je werkuren, dacht ik: dat moet ik ook proberen. Sindsdien lukt dat aardig, zelfs al ben ik moe, zelfs al kom ik laat thuis, ik probeer 's avonds een schrijfuur te vinden. Op die manier blijft het verhaal in mijn hoofd leven. Daardoor wordt het soms moeilijk om mij op andere dingen te concentreren. Ik breek de echte wereld af om een nieuwe te kunnen maken. Van de ene naar de andere overstappen is soms moeilijk. Is dat een probleem? Het doet geen pijn. Meer nog: het is heerlijk!

      Ward

      ps: wat die passages uit jouw dagboeken betreffen, ik heb geen voorkeur. Voel je niet verplicht om ze te delen. Weet wel dat het risico bestaat dat ze op mijn blog terugkeren.

      Verwijderen
    2. Hallo iedereen,
      Mijn naam is Mr, Rugare Sim. Ik woon in Nederland en ben vandaag een gelukkig man? en ik heb mezelf gezegd dat een geldschieter die mij en mijn familie redt van onze slechte situatie, ik zal doorverwijzen naar iemand die hem leent, hij gaf mij en mijn gezin geluk, ik had een lening nodig van € 300.000,00 om mijn leven helemaal opnieuw te beginnen, want ik ben een alleenstaande vader met 2 kinderen ik ontmoette deze eerlijke en Allah vrezende man lening geldschieter die me helpt met een lening van € 300.000,00, hij is een Allah vrezende man, als je een lening nodig hebt en u betaalt de lening terug, neem dan contact met hem op en vertel hem dat (Mr Rugare Sim) u naar hem verwijst. Neem contact op met de heer, Mohamed Careen via e-mail: (arabloanfirmserves@gmail.com)


      INFORMATIEFORMULIER VOOR LENINGTOEPASSINGEN
      Voornaam......
      Midden-naam.....
      2) Geslacht: .........
      3) Lening vereist: .........
      4) Leentijd: .........
      5) Land: .........
      6) Huisadres: .........
      7) Mobiel nummer: .........
      8) E-mailadres ..........
      9) Maandelijks inkomen: .....................
      10) Beroep: ...........................
      11) Welke site heeft u hier over ons bezocht .....................
      Bedankt en vriendelijke groeten.
      E-mail arabloanfirmserves@gmail.com


      Hallo iedereen,
      Mijn naam is Mr, Rugare Sim. Ik woon in Nederland en ben vandaag een gelukkig man? en ik heb mezelf gezegd dat een geldschieter die mij en mijn familie redt van onze slechte situatie, ik zal doorverwijzen naar iemand die hem leent, hij gaf mij en mijn gezin geluk, ik had een lening nodig van € 300.000,00 om mijn leven helemaal opnieuw te beginnen, want ik ben een alleenstaande vader met 2 kinderen ik ontmoette deze eerlijke en Allah vrezende man lening geldschieter die me helpt met een lening van € 300.000,00, hij is een Allah vrezende man, als je een lening nodig hebt en u betaalt de lening terug, neem dan contact met hem op en vertel hem dat (Mr Rugare Sim) u naar hem verwijst. Neem contact op met de heer, Mohamed Careen via e-mail: (arabloanfirmserves@gmail.com)


      INFORMATIEFORMULIER VOOR LENINGTOEPASSINGEN
      Voornaam......
      Midden-naam.....
      2) Geslacht: .........
      3) Lening vereist: .........
      4) Leentijd: .........
      5) Land: .........
      6) Huisadres: .........
      7) Mobiel nummer: .........
      8) E-mailadres ..........
      9) Maandelijks inkomen: .....................
      10) Beroep: ...........................
      11) Welke site heeft u hier over ons bezocht .....................
      Bedankt en vriendelijke groeten.
      E-mail arabloanfirmserves@gmail.com

      Verwijderen
  2. ik neem je brieven mee naar boven. tussen enkele pagina's carver en verbeke in smul ik dan van je woorden, af en toe slurpend aan mijn flesje aangelengd muntwater en knabbelend op mijn troostkoekje.

    oh! ben weer helemaal dazzled van poetry international.

    morgen zijn het de knappe chinezen...

    zoen

    nicole

    BeantwoordenVerwijderen
  3. vijfde opmerking...

    prachtige klassieke briefstijl, onmiddellijk dacht ik aan proust, die ook schitterende brieven schreef (zie Marcel Proust, Brieven 1885-1905
    Gekozen en vertaald door Geerten Meijsing, 420 p. Uitgeverij De Arbeiderspers, 1985. Privé-domein nr. 105). De geesten van de achttiende eeuwse briefschrijvers als Johann Wolfgang von Goethe, Jane Austen en Montesquieu zijn zeker opgestaan en hebben zich in je brein genesteld.

    oeps! natuurlijk niet. je hebt

    zelf

    een geest met bruisende inhoud... wat zeg ik nu allemaal, stel me die geestestoestanden plots concreet voor, al die vliegende demonen en die champagnebreinen, haha...

    hey ward: wat ik eigenlijk zeggen wou: fijne brief heb jij geschreven, een plezier om lezen...

    zoen,

    yasmin


    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Beste Anemoon,

      Een brief aan C. had evengoed een brief aan N. kunnen zijn. Jij bent immers diegene aan wie ik mijn hanenpoten op papier bezorg.

      Tot mijn schaamte moet ik bekennen dat ik niet vertrouwd ben met de brieven van Proust, Goethe, Austen of Montesquieu. Al ben ik er vrij zeker van dat ik veel te groen ben om bij dat rijtje aan te sluiten. Heb jij boeken met hun brieven liggen? Dan wil ik ze graag lenen. Ik wil ook graag de dagboeken van Woolf lezen. Heb jij toevallig ... ???

      Onlangs las ik Combray van Proust, en nu je zijn naam bij dit blogbericht laat vallen, vind ik dat Combray misschien wel als een lange brief kan gelezen worden.

      Ward

      Verwijderen