1. VPRO Poëzie
Wat: De VPRO is een progressieve Nederlandse publieke omroep. Televisieprogramma's zoals Vrije Geluiden en Boeken komen uit hun stal. De omroep geeft dichters een digitaal podium via een poëziekanaal op YouTube. In september 2015 deelde de VPRO een eerste filmpje in de reeks DichterBij. Daarin volgt een camera een Vlaamse of Nederlandse dichter in het dagelijkse leven. In een voice-over leest de auteur een eigen gedicht voor. De omroep omschrijft de filmpjes als poëtische bonbonnetjes. Voor je 't weet, smelten ze op je tong.Voertaal: Nederlands
Waarom: De poëzie vraagt op VPRO Poëzie slechts twee minuten van je tijd. Let op, de filmpjes zijn erg verslavend: na Maud wil je Charlotte horen en daarna een flard Rozalie en dan toch nog een stukje Anne en ten slotte, om het af te leren, een laatste gedicht van Tjitske.
De camera volgt de dichter in de kamers van zijn of haar huis of tijdens een trip naar de kruidenier. Dat lijkt misschien banaal, maar die aanpak zorgt ervoor dat je een inkijk krijgt in het leven van de auteur en onrechtstreeks in het ontstaan van een gedicht. Poëzie gaat immers erg vaak over gewone, alledaagse dingen.
DichterBij is een sterk en eenvoudig concept dat door de VPRO prima wordt uitgewerkt. Het eindresultaat mag er wezen. Het YouTube-kanaal komt echter moeizaam van de grond. Na iets minder dan een jaar telt het slechts 681 abonnees. Dat mogen er een pak meer zijn.
Klik!
2. Crash Course
Wat: Crash Course is een educatief YouTubekanaal. Crash Course propt de inhoud van een hoorcollege aan de universiteit in tien strakke minuten. Dat blijkt meer dan genoeg voor een snelcursus wereldgeschiedenis, biologie, filosofie of literatuur (en dan heb ik slechts vier van de achttien afspeellijsten genoemd). Elk filmpje handelt over een vakonderdeel en zet daarover de belangrijkste wetenswaardigheden op een rij. Ben je vergeten hoe Frankenstein van Mary Shelley begon? Je komt er alles over te weten in Don't Reanimate the Corpses! Hank en John Green, de mannen achter Crash Course, gaan verder dan gelijkaardige educatieve kanalen waarop docenten met een zwarte stift en een flipchart in vooraanzicht worden gefilmd. De broers zijn twee duracellkonijnen die hun leerstof illustreren met een karrenvracht aan animaties, bv. een vliegende enveloppe!Voertaal: Engels
Waarom: Het kan, de poëzie van Emily Dickinson in tien minuten uitleggen. John Green combineert een tomeloze energie met een razendsnel spreektempo. Zijn liefde voor de literatuur en kennis van zaken spatten van het scherm. Hij is een voorbeeld van de soort docent die je tijdens je studieloopbaan hopelijk vaak tegen het lijf mag lopen. Hij geeft je net genoeg informatie, waardoor je na zijn cursus voldoende weet om op eigen kracht het oeuvre van een literair monument te verkennen. Kennis is een besmettelijk ding als het maar goed wordt gebracht. Goesting en fun, daar draait het bij Crash Course om. Om een cliché te gebruiken: leren was nog nooit zo leuk! De broers Green bewijzen dat je met enthousiasme al een heel end komt.
Klik!
3. Why I Love This Book
Wat: Op Why I Love This Book delen schrijvers en lezers hun favoriete boekentips met elkaar. De filmpjes klokken af rond de minuut. Het boek wordt dus erg kort en krachtig in de bloemen gezet. Het YouTubekanaal ontstond als een reactie op negatieve recensies. Why I Love This Book moest een plek worden met uitsluitend mooie verhalen en inspirerende tips.Marc Barteling, de initiatiefnemer van het kanaal, wijdt zich sinds 2014 fulltime aan Why I Love This Book. Hij leeft van de literatuur, iets wat zelfs veel schrijvers niet lukt. Het is hem gegund. Zijn enthousiasme voor het boek doet hopelijk ook de verkoopcijfers stijgen van de auteurs en titels die de hemel in worden geprezen.
Voertaal: Nederlands
Waarom: Ook ik surf de laatste tijd meer via smartphone of tablet, twee dragers die zich eerder lenen voor het lezen en bekijken van kortere teksten en filmpjes. Voor langere leeservaringen houd ik het liever bij een gedrukt boek. Met een roman op de bank hoef ik niet aan de verleiding te weerstaan op links in headers, footers of zijbalken van websites te klikken. Ik zwicht er elke keer voor, zeker op YouTube.
Nou goed, een filmpje van één minuut, zolang kan ik me nog wel concentreren, zeker wanneer daarin iemand verschijnt die een ultieme boekentip met me deelt. Why I Love This Book is een dikke, vette Facebookduim die ter ere van de literatuur omhoog wordt gehouden. Daar kun je niet tegen zijn, toch? Zo krijg ik bijvoorbeeld altijd zin in een boek als ik Tom Lanoye hoor praten. Wat doet die kerel met zijn mond en tong? De woorden dansen een wals in zijn bolle kaken. Een verrukkelijk en aanstekelijk filmpje!
Klik!
4. Button Poetry
Wat: Button Poetry is een Amerikaanse organisatie die spoken word poetry produceert, verspreidt en promoot. Op enkele jaren tijd groeide hun YouTubekanaal uit tot de online referentie en verzamelbank voor performance poetry. Met meer dan elf miljoen views is OCD van dichter Neil Hilborn de drukst bekeken spoken word poetry video ooit!Button Poetry streeft naar een diversiteit aan gezichten en stemmen die het laat zien en horen. Op die manier wil Button Poetry een ruimer publiek warm maken voor literatuur en streven naar een toenemende appreciatie voor poëzie als kunstvorm. Bijna dagelijks vind je op het kanaal nieuwe filmpjes van optredens gefilmd tijdens open podia en literaire wedstrijden op lokaal en nationaal niveau.
Voertaal: Engels
Waarom: Ik leerde Button Poetry kennen toen ik zocht naar optredens van Sarah Kay, een dichteres wiens optreden tijdens TED 2011 me vol ontzag achterliet. Dat gemak waarmee ze op het podium staat ... de goesting waarmee ze haar woorden aan het publiek geeft ... subliem! Op Button Poetry kun je vijf optredens van haar bekijken. Zij voert voordracht terug naar de essentie: een podium, een microfoon en een gedicht. Kay bewaart het juiste evenwicht tussen performance en poëzie, en dat kan niet van alle dichters op Button Poetry worden gezegd. Zij verwarren voordragen met schreeuwen en begeleiden hun woorden met spastische bewegingen.
Ach, misschien ben ik wel een oude sloef, te veel gewend aan de gezellige, trage voordrachten van onze contreien? Wat er ook van zei, Button Poetry blijft een boeiend medium om dichters aan het werk te zien uit het land waar slam poetry ooit begon. Luister bijvoorbeeld naar Siri: A Coping Mechanisme van Patrick Roche of de zoetgevooisde stem van Edwin Bodney in When a Boy Tells You He Loves You. Knap, divers en inspirerend spul.
Klik!
5. The School of Life
In 2008 werd de school gesticht door Alain de Botton, een filosoof, en Sophie Howarth, een voormalige curator van Tate Modern. The School of Life verspreidt haar kennis via boeken, klaslokalen en online. Het YouTubekanaal telt zeventien afspeellijsten die je de basics leren over vakken zoals popcultuur, politieke theorie, Oosterse filosofie, kunst/architectuur en ook literatuur. Bekende auteurs, artiesten, acteurs en academici stelden de cursussen samen. Zij koppelen hun eigen ervaringen aan ideeën van grote denkers uit het verleden.
Voertaal: Engels
Waarom: Kun jij weerstaan aan filmpjes met als titel Why We Love To Blame Our Partners of Why We Love Disaster News? Ik alvast niet. Maar bon, ik wilde het over de afspeellijst literatuur hebben. Vergeef me deze zijsprong.
Elke filmpje van de afspeellijst literatuur is aan één groot auteur gewijd, bv. Marcel Proust, Virginia Woolf of Franz Kafka, en duurt ongeveer tien minuten. Alain de Botton himself verzorgt de voice-over en doet dat, zoals het een Brit betaamt, erg beheerst en elegant. Zijn woorden worden in beelden vertaald met een bijzondere collage-techniek (het valt niet uit te leggen, je moet het zelf zien). Dankzij die aanpak vloeien de scènes vlotjes over in elkaar en wordt het geheel nooit te vol of opdringerig. Na elk filmpje heb je het gevoel dat je iets hebt bijgeleerd. Voor je 't weet is er een uur voorbij en heb je de afspeellijst literatuur in één keer bekeken!
Klik!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten